Ομοφυλοφιλία … μια λέξη Μυστήριο μια λέξη Ταμπού, μια λέξη που στο άκουσμά της προκαλεί πάμπολλες συζητήσεις και διαχωρισμό της κοινωνίας σε στρατόπεδα Αποδοχής και μη Αποδοχής της. Οι περισσότερες διαμάχες, παραδοχές ή και οι εκμεταλλεύσεις της γύρω από στρογγυλά τραπέζια ή τα γνωστά τηλε-παράθυρα -αλλά και μέσα στην κοινωνία- έχουν ως γνώμονα τη λύση του μυστήριου «Γεννιόμαστε ομοφυλόφιλοι ή γινόμαστε;».
Οι απόψεις πολλές, οι γνώμες ακόμα περισσότερες και οι επιστημονικές έρευνες πληθώρα. Μια τελευταία μάλιστα επιστημονική έρευνα με επικεφαλής τον ψυχίατρο Άλαν Σάντερς του Ερευνητικού Ινστιτούτου NorthShore του Ιλινόις, που δημοσιεύτηκε στο ιατρικό περιοδικό “Psychological Medicine” (Ψυχολογική Ιατρική), σύμφωνα με το “Science” και το “New Scientist ανίχνευσε στους γκέι δύο κοινές περιοχές οι οποίες φαίνεται να συνδέονται με τον σεξουαλικό προσανατολισμό τους: μία στο χρωμόσωμα Χ (είναι η Xq28, η ίδια ακριβώς που είχε βρει και ο Ντιν Χάμερ το 1993), καθώς και μία άλλη (γνωστή ως 8q12) στο χρωμόσωμα 8. Η νέα αυτή μελέτη διευκρινίζει ότι δεν βρέθηκαν «γκέι γονίδια». Όλοι ασχολούνται με τα ευρήματα της συγκεκριμένης έρευνας και η προσοχή μας στρέφεται εκεί και μόνο εκεί, ξεχνώντας το σημαντικότερο ζήτημα την Αποδοχή της Σεξουαλικής Διαφορετικότητας.
Είναι γεγονός ότι ζούμε σε μια ετεροφυλόφιλο-προσδιορισμένη κοινωνία, με αποτέλεσμα το μηνύματα που λαμβάνουμε γύρω από τις σεξουαλικές προτιμήσεις μας, καθώς μεγαλώνουμε, είναι ότι η ετεροφυλοφιλία είναι η σωστότερη επιλογή σε σχέση με όλες τις άλλες σεξουαλικές κατευθύνσεις.
Από προσωπική εμπειρία έχω συναντήσει Περήφανες Μητέρες και Πατέρες να μιλούν για την πρώτη σχέση του ετεροφυλόφιλου γιου ή κόρης τους μέσα σε παρέες και φίλους, δοξάζοντας την πράξη, διότι υποσυνείδητα τους έφυγε ό φόβος ότι το παιδί τους είναι ομοφυλόφιλο, αντιθέτως δυσκολεύομαι να ανασύρω από την μνήμη μου Γονείς που να έχουν την ίδια συμπεριφορά για τα ομοφυλόφιλα παιδιά τους.
Τα συνεχή αυτά αρνητικά μηνύματα που λαμβάνουμε, συνήθως δημιουργούν μεγάλη ένταση στην περίοδο της εφηβείας, όταν ο έφηβος γνωρίζει ή υποψιάζεται ότι είναι ομοφυλόφιλος.
Ιδιαίτερα σε αυτό το στάδιο της ζωής του (στην εφηβεία), που προσπαθεί να αποκρυσταλλώσει την ταυτότητα του φύλου του, δηλαδή να μάθει να εκφράζει να αναγνωρίζει και να ελέγχει τα ερωτικά του συναισθήματα, σε αυτό το σημείο αισθάνεται μπερδεμένος και καλείται να διαχειριστεί μια κατάσταση για την οποία δεν γνωρίζει τίποτα και επέρχεται σε μία εσωτερική ψυχολογική σύγκρουση και πάλη, από την μια, με τους προκαθορισμένους ετερόφυλους ρόλους που έχει θέσει η κοινωνία και η οικογένεια και από την άλλη με την ομοφυλοφιλική τάση που έχει ο έφηβος.
Νιώθει και βρίσκεται μονίμως σε κατάσταση άγχους και φόβου, νιώθει ότι κάνει κάτι λάθος, χωρίς να έχει κάνει τίποτα και συνεχίζει όλη αυτή η κατάσταση να διογκώνεται με αποτέλεσμα στην ενήλικη πλέον ζωή του να είναι μόνιμα σε κατάσταση άγχους, με ενοχές και τύψεις για τη σεξουαλική του προτίμηση, ενδοψυχικές συγκρούσεις και προβλήματα κατάθλιψης.
Σύμφωνα με την Cass (1979), η διαδικασία γνωστοποίησης στον περίγυρο της σεξουαλικής ταυτότητας κάποιου ανθρώπου χαρακτηρίζεται από κάποια συγκεκριμένα στάδια
1) Σύγχυση ταυτότητας. Στα πρώτα στάδια της διαπίστωσης ότι κάποιος έλκεται από το ίδιο φύλο, μπορεί να μην αποδέχεται την ομοφυλοφιλική του ταυτότητα και να ψάχνει επιβεβαίωση με άτομα του αντίθετου φύλου ότι είναι ετεροφυλόφιλο.
2) Σύγκριση ταυτότητας. Σε αυτό το στάδιο αρχίζει το άτομο να αποδέχεται την πιθανότητα της ομοφυλοφιλίας τους προσπαθώντας να δώσει και να πάρει μια εξήγηση σε αυτό που του συμβαίνει. Πολλές φορές στο εν λόγω στάδιο τα άτομα προσπαθούν να κρύψουν ή να κοντρολάρουν τις επιθυμίες τους (π.χ. παντρεύονται ετερόφυλους, προσέχουν την εμφάνισή τους) λόγω συναισθημάτων ενοχής ή ντροπής που βιώνουν.
3) Ανοχή ταυτότητας. Το άτομο αρχίζει να βγαίνει από την ψυχολογική απομόνωση και συνειδητοποιεί ότι υπάρχουν και άλλοι άνθρωποι που βιώνουν τις ίδιες καταστάσεις και γίνεται πιο δεκτικό στην ομοφυλόφιλη τάση του.
4) Αποδοχή ταυτότητας. Το άτομο μεταβαίνει στην αποδοχή της σεξουαλικής ταυτότητας βιώνοντας θετικά συναισθήματα και νιώθει πιο ελεύθερο ψυχικά. Στο στάδιο αυτό αρχίζει και να το γνωστοποίει σε άτομα που νιώθει ασφάλεια .
5) Υπερηφάνεια ταυτότητας. Το άτομο αισθάνεται περισσότερο σίγουρο με τον σεξουαλική του ταυτότητα και πλέον δεν κρύβεται. Η κοινωνική του συναναστροφή με ομοφυλόφιλους αυξάνεται και περιορίζεται με τους ετερόφυλους. Υπάρχει έντονο το εμείς (ομοφυλόφιλοι) και αυτοί (ετερόφυλοι).
6) Σύνθεση/συγχώνευση ταυτότητας. Το άτομο πλέον κατασταλαγμένο και απαλλαγμένο από ενοχές έχει ενσωματώσει την ομοφυλοφιλία του με τις άλλες πτυχές του εαυτού του και έτσι, ο σεξουαλικός προσανατολισμός γίνεται μόνο ένα μέρος του εαυτού του παρά ολόκληρη η ταυτότητα του. Επίσης δεν έχει πλέον ανάγκη να διαχωρίζει τα πρόσωπα «εμείς» και «αυτοί»
Ομοφυλοφιλία Αποδοχή ή απόρριψη λοιπόν;
Ανακεφαλαιώνοντας’ μέσα στην κοινωνία αυτή, που καλούμαστε να Ζήσουμε, η οποία περιορίζει καθημερινά και στιγματίζει τους ομοφυλόφιλους, αναγκάζοντας τους να αυτολογοκρίνονται, για να μην εκφράσουν την ταυτότητα τους, θεωρώ ότι έστω για αρχή είναι καλό ο καθένας μας να ψάξει λίγο μέσα του και να αναρωτηθεί:
Αποδέχομαι το Δικαίωμα της Σεξουαλικής Διαφορετικότητας ή περιθωριοποιώ τα Ομοφυλοφιλικά Άτομα;
Αν Αποδεχτώ τους Ομοφυλόφιλους: Μήπως φοβάμαι ότι θα με χαρακτηρίσουν και μένα Ομοφυλόφιλο;;
Μπορώ να συνυπάρξω και να συνεργαστώ με άτομα που είναι ομοφυλόφιλα;
Η άποψη που έχω για τα ομοφυλόφιλα άτομα είναι Δική μου ή προέρχεται από Οικογενειακές Εμβόλιμες Πεποιθήσεις;
Εύα Σπυροπούλου
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας – Εμψυχώτρια Θ.Π.
Πηγές έμπνευσης του παρόντος:
- Cass, V. (1979). Homosexual identity formation: A theoretical model. Journal of Homosexuality, 4 (3), 219-235.
- Άρθρο των ΝΕΩΝ με τίτλο: Γενετική Προδιάθεση στην αντρική ομοφυλοφιλία καταδεικνύει νέα αμφιλεγόμενη έρευνα